Τα επινεφρίδια είναι δύο μικρά ενδοκρινικά όργανα τριγωνικού σχήματος και βάρους 7 – 8 γραμμαρίων, που εντοπίζονται πάνω από κάθε σύστοιχο νεφρό. Το κάθε επινεφρίδιο αποτελείται από μία εξωτερική μοίρα, που ονομάζεται φλοιός και μία εσωτερική μοίρα, που ονομάζεται μυελός.
Από τον φλοιό των επινεφριδίων παράγονται τα αλατοκορτικοειδή (κυρίως αλδοστερόνη), γλυκοκορτικοειδή (κυρίως κορτιζόλη) και ανδρογόνα. Ο μυελός παράγει τις κατεχολαμίνες επινεφρίνη και νορεπινεφρίνη.
Όλες οι ορμόνες που εκκρίνονται από τα επινεφρίδια παίζουν σημαντικό ρόλο σε διάφορες λειτουργίες του οργανισμού, όπως η ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης, η αντίδραση σε καταστάσεις στρες, η ρύθμιση του μεταβολισμού, η καταστολή της φλεγμονώδους απόκρισης του ανοσοποιητικού συστήματος κ.λ.π.
Οι παθολογίες των επινεφριδίων αφορούν την υπέρμετρη ή μειωμένη έκκριση μίας ή περισσότερων ορμονών (που μπορούν να ευθύνονται για συμπτώματα όπως αδυναμία, υπέρταση, ταχυκαρδίες, δασυτριχισμός, παχυσαρκία, απώλεια βάρους, διαταραχές περιόδου κ.α ) και είναι οι εξής:
- Επινεφριδιακή ανεπάρκεια (Νόσος του Addison με έλλειψη κορτιζόλης και αλδοστερόνης, συνήθως αυτοάνοσης αιτιολογίας), θεραπεία με υποκατάσταση υδροκορτιζόνης και αλδοστερόνης.
- Υπεραλδοστερονισμός (Νόσος του Conn, με περίσσεια αλδοστερόνης και πρόκληση αρτηριακής υπέρτασης και ίσως και υποκαλιαιμίας), θεραπεία με αδρεναλεκτομή (χειρουργική αφαίρεση) ή φαρμακευτικά με σπιρονολακτόνη.
- Φαιοχρωμοκύττωμα (με αυξημένη παραγωγή κατεχολαμινών και συνεπώς επεισόδια ταχυκαρδιών, υπέρτασης, ωχρότητας προσώπου, κεφαλαλγίων, διαρροιών..). Θεραπεία με αδρεναλεκτομή.
- Σύνδρομο Cushing (με αυξημένη παραγωγή κορτιζόλης και συμπτώματα υπερκορτιζολαιμίας). Θεραπεία με αδρεναλεκτομή ή/και φαρμακευτικά.
- Υπερπλασία Επινεφριδίων (με αυξημένη συνήθως παραγωγή ανδρογόνων)
- Αδένωμα Επινεφριδίων. Απαιτείται παρακολούθηση και σε αύξηση μεγέθους > 4-6 εκ. αδρεναλεκτομή
